Chổi than là gì? Phân loại và cách chọn chổi than phù hợp

*Carbon:- Là một hình thể khác của kim cương hoặc graphit. Carbon có thể có trong tự nhiên hoặc nhân tạo.
– Có thể có trong than đối, bút chì là sản phẩm của bột graphit nung. Còn trong chổi than thì thành phần chủ yếu là bột Graphit.
Đặc tính than graphite
+Hóa tính: nhẹ, không rỉ, chịu nhiệt cao, tan chậm khi bị đốt
+ Cơ tính: ma sát thấp, dễ trượt
+ Nhiệt và điện tính: dễ truyền nhiệt và điện
Do có đặc tính như thế nên graphite là chất liệu phù hợp nhất để làm chổi than.
Chức năng của chổi than
– Chổi than có chức năng là truyền dòng điện do việc tiếp xúc và trượt trên cổ ghóp motor hoặc vòng trượt của bộ phận phát điện. Chổi than có 2 loại ứng dụng:
+ Dùng cho cổ ghóp motor và tiếp điện cho vòng
+ Tiếp điện cho cầu trụcMột đầu chổi than được gắn với dây nối bằng đồng với đầu nối (đầu cốt) để bắt vào khung hay Giá đỡ chổi than, đầu còn lại tì lên cổ góp hoặc vành trượt tiếp điện, chổi than được duy trì tiếp xúc liên tục với cổ góp bằng lò xo (nhíp), có nhiều dạng lò xo đẩy như Lò xo lá, Lò xo cuộn, Lò xo dạng cò mổ…
Phần dây dẫn của chổi than được thiết kế cắm sâu vào chổi than khoảng 3-5mm và được gắn bằng loại keo đặc biệt hoặc chốt hãm, vì vậy các nhà sản xuất thường có đánh dấu phần giới hạn để người sử dụng có thể nhận biết được chiều dài chổi than còn có thể sử dụng được và kịp thời thay thế khi cần thiết

Chổi than cacbon

Phân loại : chổi than được phân loại theo hình dáng cấu trúc
– Chổi than đơn (insert brush) : là chổi than một miếng
– Chổi than kép (paired brush) : là cặp chổi than được ghép lại với nhau từ 2 chổi than đơn bởi dây cáp thông thường hoặc đầu nối.
– Chổi than kết cấu sandwich (sandwich brush): bao gồm 2 hoặc nhiều miếng than được ghép cứng với nhau và sử dụng như 1 chổi than. Các miếng than có thể là cùng vật liệu hoặc khác vật liệu.
– Chổi than tách (split brush): bao gồm 2 hoặc nhiều miếng không gắn lại theo chiều dày. Các miếng than có thể di chuyển tương ứng với nhau hoặc được sử dụng như 1 chổi than. Các miếng than có thể là cùng vật liệu hoặc khác vật liệu và được liên kết vật lý hoặc không liên kết vật lý.

1. Chổi than chì điện: D104、D172、D172N/M、D202、D213、D214、D215、D252、D280、D308、D308L、D309、D374、D374B、D374D、D374N、D374F、D374S、D374L、D376、D376N、D376Y、D464F、D479…
2. Chổi than chì kim loại：J101、J102、J103、J105、J113、J151、J164、J201、J203、J204、J205、J206、J213、J220、J252、J260、J265.Nguyên lí hoạt động chổi than:Chổi than được Lò xo lá hay Lò xo cuộn đẩy để tiếp xúc liên tục và trượt trên bề mặt Cổ góp hoặc Vành trượt tiếp điện, duy trì tiếp điện cho phần Rotor. Khoảng các từ các cạnh chổi than đến bề mặt các cạnh Giá đỡ chổi than được thiết kế sao cho khe hở đạt từ 0.8-1.0mm để chổi than có thể di chuyển dễ dàng khi lò xo đẩy. Nếu khoản cách lớn quá chổi than sẽ bị rung, lắc làm tiếp xúc không ổn định, mòn không đều và dễ bị đánh tia lửa điện. Ngược lại, nếu khoảng cách giữa chổi than và giá đỡ chổi than quá nhỏ, trong quá trình sử dụng sẽ nhiệt độ lên cao làm chổi than giãn nở vì nhiệt, dẫn đến kẹt chổi than và giá đỡ sẽ làm hỏng Chổi than và Giá đỡCách chọn Chổi than phù hợp:
Để có thể chọn được loại chổi than phù hợp nhất cho động cơ điện, người sử dụng cần cung cấp
các thông tin sau:
– Chọn vật liệu chổi than: Người sử dụng cần cung cấp các thông số kỹ thuật của động cơ dùng chổi than như: Tốc độ, dòng điện, điện áp và công suất
– Chọn hình dáng cơ học: Người sử dụng cần cung cấp thông tin và kích thước chổi than:
Dày x Rộng x Dài, ngoài ra cần thêm thông tin về đầu cốt, chiều dài dây và đường kính dây dẫn điện

– Chổi than là một linh kiện rất cần thiết trong motor nói chung và nó làm việc tích cực trong các thiết bị điện sử dụng trong đời sống hàng ngày
∙Các loại Xe máy, xe ô tô và các loại xe khác… (motor đề, motor cần gạt nước…)
∙Các loại dụng cụ cầm tay có sử dụng motor (máy khoan, cưa, máy mài,máy đánh bóng…)
∙Đồ điện gia dụng có sử dụng motor (máy hút bụi, máy xay sinh tố, máy sấy tóc)
∙Motor công nghiệp các loại: Động cơ vận hành, máy phát điện.
∙Motor nhỏ (đồ trang trí, khóa cửa, cửa kính, đồ chơi trẻ em …)

Các mã chổi than và ứng dụng

Chổi than động cơ DC

Các loại chổi than dành cho động cơ DC, trong đó phổ biến nhất là chổi than mã EG34D.

Loại chổi than này nguyên liệu có thành phần từ bột cacbon và than cốc, hỗn hợp này được xử lý ở nhiệt độ cao (>2500 độ C) để biến đổi từ cacbon vô định hình cơ bản thành than chì nhân tạo.

Đặc điểm

• Thiết kế riêng biệt
• Vật liệu được chọn lựa
• Chất lượng cao trong kỹ thuật tra dây
• Kích thước cáp tối ưu hóa
• Tính cơ học ổn định
• Độ dẫn điện cao
• Hệ số ma sát thấp

Ứng dụng

• Đầu máy điện và diesel
• Tàu điện ngầm
• Tàu điện
• xe buýt chạy điện
• Khai thác dầu khí
• Khai thác mỏ
• Công  nghiệp giấy
• Luyện kim
• Xi măng
• Công nghiệp nhựa
• Hàng không vũ trụ
• Xe nâng
• Cảng biển

Chổi than dành cho thiết bị nối đất (grounding device brushes)

chổi than dành cho thiết bị nối đất, được tạo ra từ graphite kim loại.

Nguyên liệu graphite kim loại này có thành phần từ graphite thiên nhiên được tinh chế trộn với bột kim loại (đồng, bột,…), hỗn hợp này được ép và nung để có thể đạt được độ bền và sự gắn kết cần thiết.

Đặc điểm

• Thiết kế riêng biệt
• Vật liệu được chọn lựa
• Chất lượng cao trong kỹ thuật tra dây
• Kích thước cáp tối ưu hóa
• Tính cơ học ổn định
• Độ dẫn điện cao
• Hệ số ma sát thấp
• Khoảng tốc độ rộng (15-55 m/s)

Ứng dụng

• Đầu máy điện
• Đầu diesel
• Năng lượng gió (máy phát điện, ổn áp)
• Thủy điện
• Bao bì
• Cảng biển

Chổi than cho động cơ không đồng bộ (asynchronous motors)

Các loại chổi than kim loại phù hợp với động cơ không đồng bộ và được sử dụng trong các nhà máy xi măng và các nhà máy giấy.

Chổi than kim loại có nguyên liệu từ hỗn hợp graphite tự nhiên được tinh chế và bột kim loại (đồng, bạc,…), hỗn hợp này được nén và nung để đạt được sự gắn kết và yêu cầu về độ bền cần thiết.

Đặc điểm

• Thiết kế riêng biệt
• Nguyên liệu được chọn lựa
• Chất lượng cao trong quá trình tra dây
• Kích thước cáp tối ưu hóa
• Tính cơ học ổn định
• Khả năng dẫn điện
• Hệ số ma sát thấp
• Khoản tốc độ rộng

Ứng dụng

• Nhà máy giấy (máy nghiền)
• Nhà máy xi măng (máy mài)

Chổi than cho động cơ FHP

Ứng dụng:

• Động cơ servo
• Động cơ cho máy công cụ
• Cửa tự động
• Xe lăn
• Động cơ tên lửa
• Động cơ thông gió
• Máy phô tô
• Hệ thống làm sạch bể bơi
• Máy phát tốc

Chổi than máy phát điện/ máy phát điện xoay chiều (generators/alternators)

– Đối với tuabin phát điện, mã chổi than LFC được biết đến và sử dụng phổ biến nhất, đặc biệt là mã LFC554

– Trong ngành năng lượng gió, chổi than mã CG626 nổi tiếng được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới

Chổi than máy phát là loại chổi than mềm được tạo ra từ bột graphite (tự nhiên được tinh chế hoặc nhân tạo) kết hợp với chất kết dính ở một tỷ lệ phù hợp để tạo cho chổi than khả năng chống sốc và dao động cơ học.

Ứng dụng

• Đầu máy điện/diesel
• Công nghiệp hóa chất
• Hàng không vũ trụ
• Cảng biển
• Nhiệt điện
• Năng lượng gió
• Thủy điện

Chổi than cho hệ thống truyền tải và truyền tín hiệu (current and signal transmission)

Chổi than cho hệ thống truyền tải và truyền tín hiệu

Ứng dụng

• Năng lượng gió
• Luyện kim
• Bao bì
• Máy nâng, thang máy